رجب، ماهي است كه در آنْ بندگان و مؤمنان و رهپويان، خود را براي شركت در مهماني بزرگ خداوند آماده ميكنند. ماهِ زدودن غبار تيرگي از روح و جان، ماهِ تمرين حضور و توجه به بيشتر به معنويات، و ماه بندگي و فرمانبري و در نهايتْ سرآغاز اُنس و الفتي جانانه به پروردگار هستيبخش است.
روز اول: مطابق بعضى از روايات، روز ولادت امام محمد باقر (ع) در سال ۵۷ هجرى.
روز سوم: روز شهادت امام على النقى (ع) در سال ۲۵۴ هجري.
روز دهم: روز ولادت امام محمد تقى (ع) طبق بعضى از روايات.
روز سيزدهم: روز ولادت امير مومنان على بن ابى طالب (ع) در داخل كعبه؛ ۱۲ سال قبل از بعثت رسول خدا (ص).
روز پانزدهم: مطابق برخى از نقل‌ها، روز وفات حضرت زينب كبري (س) در سال ۶۳ هجرى.
روز هجدهم: روز وفات جناب ابراهيم، فرزند رسول خدا (ص).
روز بيست و پنجم: روز شهادت امام موسى بن جعفر (ع) در سال ۱۸۳ هجرى.
روز بيست و ششم: مطابق روايتى، روز وفات حضرت ابوطالب (ع).
روز بيست و هفتم: بعثت پيامبر گرامى اسلام (ص).
ماه رجب و ماههاى شعبان و رمضان، از ماههاى بسيار پرفضيلت هستند و از تعبيرات بعضى از روايات اين‌گونه برمى‌آيد كه ماه رجب در ميان اين سه ماه، امتياز خاصى دارد؛ تا آنجا كه ماه رجب «ماه خدا» ناميده شده و ماه شعبان «ماه پيامبر» و ماه مبارك رمضان «ماه امت».
ماه رجب يكى از ماههاى حرام است كه آغاز و ادامه جنگ در آن با دشمنان اسلام حرام است (مگر جنگ دفاعى) و جنايات نيز در اين ماهها (ماههاى حرام) ديه سنگين‌ترى دارد.
پيغمبر اكرم (ص) ماه رجب را «ماه أصَبّ» ناميده‌اند زيرا رحمت خدا در اين ماه بر امت فرو مى‌ريزد.
از روايات متعددى كه درباره روزه‌هاى ماه رجب ـ حتى يك روز از آن ـ وارد شده است، اهميت فوق‌العاده اين ماه و عبادت و خودسازى در آن كاملا روشن مى شود كه در اينجا به گوشه‌اى از آن اشاره مى‌شود:
۱ـ مرحوم «شيخ صدوق» به سند معتبر از امام صادق (ع) نقل مى‌كند كه يكى از ياران آن حضرت در اواخر ماه رجب خدمتشان رسيد. چون نظر مبارك امام (ع) به او افتاد، فرمودند: آيا در اين ماه روزه گرفته‌اى؟ عرض كرد: نه. فرمودند: آن قدر ثواب از تو فوت شده است كه اندازه آن را كسى جز خدا نمى‌داند. اين ماه، ماهى است كه خداوند آن را بر ساير ماهها برترى بخشيده و احترام آن را عظيم شمرده و براى روزه داشتن آن، پاداش‌هاى مهمى قرار داده است. آن مرد عرض كرد: آيا اگر در بقيه اين ماه روزه بدارم، به بخشى از ثواب مى‌رسم؟ امام (ع) فرمودند: آرى. سپس ثواب‌هاى مهمى براى كسى كه فقط روز آخر ماه يا دو روز آخر ماه يا سه روز آخر ماه را روزه بدارد، بيان فرمودند؛ مانند نجات از سكرات مرگ، عذاب قبر و لغزش بر صراط و شدايد قيامت و نايل شدن به برائت و رهايى از آتش دوزخ.
2ـ در حديث ديگرى آمده است: «رجب» نام نهرى است در بهشت، از شير سفيدتر و از عسل شيرين تر. هر كس يك روز از اين ماه را روزه بدارد، از آن مى‌نوشد.
۳ـ در حديث ديگرى از رسول خدا (ص) مى‌خوانيم كه هر كس يك روز از اين ماه را روزه بگيرد، خشنودى عظيم خدا را به دست آورده است، خشم الهى از او دور مى‌شود و درهاى جهنم به روى او بسته خواهد شد.
۴ـ هر كس سه روز از اين ماه را كه پنجشنبه و جمعه و شنبه باشد روزه بگيرد، فضيلت بسيار دارد و همچنين در ساير ماههاى حرام. در روايتى از رسول خدا (ص) آمده است: هر گاه كسى نتواند در اين ماه روزه بگيرد، هر روز صد مرتبه اين تسبيحات را بخواند، تا ثواب روزه آن را دريابد: «سُبْحانَ اللهِ الْجَليلِ، سُبْحانَ مَنْ لا يَنْبَغِى التَّسْبيحُ اِلاَّ لَهُ، سُبْحانَ الاَْعَزِّ الاَْكْرَمِ، سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّةَ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ ـ منزه است خداى بزرگ، منزه است آن كه تنزيه و تسبيح جز براى او شايسته نيست، منزه است خداى برتر و كريم‌تر، منزه است آنكه لباس عزت در بر دارد و شايسته آن است.»
از مجموع احاديث بالا و ديگر احاديث به خوبى روشن مى‌شود كه اين ماه، ماه تهذيب نفوس و خودسازى و آغاز يك دوره جديد سير و سلوك الى الله است كه از ماه رجب آغاز و به ماه مبارك رمضان منتهى مى‌شود. خوشا به حال آنان كه قدر و منزلت اين سه ماه را بدانند و از آن بهره كافى ببرند.
اعمال مشترك اين ماه
اين اعمال كه مخصوص روز معينى نيست بلكه در تمام ماه انجام مى‌شود، بسيار است؛ از جمله:
۱ـ در تمام ماه رجب، اين دعا را بخواند: يا مَنْ يَمْلِكُ حَوآئِجَ السّآئِلينَ، ويَعْلَمُ ضَميرَ الصّامِتينَ، لِكُلِّ مَسْئَلَة؛ اى كه مالك حاجات خواستارانى و اى كه نهاد خاموشان دانى براى هر خواسته‌اى، مِنْكَ سَمْعٌ حاضِرٌ وَجَوابٌ عَتيدٌ. اللّـهُمَّ وَمَواعيدُكَ الصّادِقَةُ واَياديكَ الفاضِلَةُ؛ از جانب تو گوشى شنوا و پاسخى آماده است خدايا به حق وعده‌هاى راستت و نعمت‌هاى بسيار، وَ رَحْمَتُكَ الواسِعَةُ فَاَسْئَلُكَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّد وَآلِ محمد؛ و رحمت وسيعت از تو خواهم كه درود فرستى بر محمّد و آل محمد، واَنْ تَقْضِىَ حَوائِجى لِلدُّنْيا وَالاْخِرَةِ، اِنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْء قَديرٌ؛ و حوايج دنيا و آخرتم را برآورى كه به راستى تو بر هر چيز توانايى.
همچنين رسول خدا (ص) فرموده‌اند: هر كس در ماه رجب صد مرتبه بگويد «أَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذِي لا إلهَ إِلاّ هُوَ، وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ وَ أَتُوبُ إِلَيْهِ» و در پايان صدقه‌اى بدهد، خداوند كارش را به رحمت و مغفرت پايان دهد و هر كس ۴۰۰ مرتبه آن را بگويد فضيلت شهيدان را دارد.
همچنين ايشان فرمودند: كسى كه در ماه رجب هزار مرتبه «لا اِلهَ اِلاَّ اللّه» بگويد، خداوند براى او حسنات فراوانى مى‌نويسد.
در روايتى آمده است: «هر كس در ماه رجب، در وقت صبح، ۷۰ مرتبه و شبانگاه نيز ۷۰ مرتبه بگويد اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَ أَتُوبُ اِلَيْهِ و پس از آن، دستها را بلند كند و بگويد أَللّهُمَّ اغْفِرْ لي وَ تُبْ عَلَىَّ اگر در همان ماه رجب بميرد، خداوند از او راضى خواهد بود…».
در طول اين ماه هزار مرتبه بگويد «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ ذَاالْجَلالِ وَ الاْكْرامِ مِنْ جَميعِ الذُّنُوبِ وَالاْثامِ» تا خداوند رحمان وى را بيامرزد.
«سيّد بن طاووس» در «اقبال» فضيلت فراوانى براى خواندن سوره «قل هو الله احد» در ماه رجب نقل كرده است. از جمله از رسول خدا (ص) روايت كرده است كه هر كس با نيت پاك در ماه رجب، ۱۰ هزار مرتبه سوره «قل هو الله احد» را بخواند، وارد عرصه قيامت شود در حالى كه از گناه پاك باشد مانند روزى كه از مادر متولد شده است و ۷۰ فرشته به استقبال او مى‌آيند و به وى بشارت بهشت را مى‌دهند.
همچنين آن حضرت براى هزار بار خواندن سوره «قل هو الله احد» در اين ماه و حتى صد بار نيز پاداش زيادى ذكر كرد.
در روايتى از رسول خدا (ص) نقل شده است كه آن حضرت فرمود: «هر كس يك روز از ماه رجب را روزه بدارد و چهار ركعت نماز بگزارد (هر دو ركعت با يك سلام) و در ركعت اول صد مرتبه «آية‌الكرسى» بخواند و در ركعت دوم دويست مرتبه «قل هو الله احد»، پيش از مردن جاى خود را در بهشت مى‌بيند و يا ديگرى جاى او را ببيند (و براى او توصيف كند)».
ليلة الرّغائب
اولين شب جمعه ماه رجب را «ليلة الرّغائب» گويند. رسول خدا (ص) در روايتى كه فضيلت ماه رجب را بيان مى كرد، فرمودند: «از اولين شب جمعه ماه رجب غافل نشويد كه فرشتگان آن را «ليلة الرغائب» ناميدند.»
آنگاه رسول خدا (ص) اعمالى را براى آن شب به اين كيفيت بيان فرمود: «روز پنج شنبه اول ماه را روزه مى‌گيرى. چون شب جمعه فرا رسيد، ميان نماز مغرب و عشا دوازده ركعت نماز مى‌گزارى (هر دو ركعت به يك سلام) و در هر ركعت از آن، يك مرتبه سوره «حمد» و سه مرتبه «إنا انزلناه» و دوازده مرتبه «قل هو الله احد» را مى خوانى. پس از اتمام نماز هفتاد مرتبه مى گويى: أللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّد النَّبِىِّ الاُْمِّىِّ وَ عَلى آلِهِ آنگاه به سجده مى‌روى و هفتاد بار مى‌گويى: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَ الرُّوحِ» سپس سر از سجده برمى دارى و هفتاد بار مى گويى: «رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّكَ أنْتَ العَلِىُّ الاْعْظَمُ» بار ديگر نيز به سجده مى‌روى و هفتاد مرتبه مى‌گويى: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَ الرُّوحِ» آنگاه حاجت خود را مى‌طلبى كه ان‌شاءالله برآورده خواهد شد.
رسول خدا(ص) در فضيلت اين اعمال فرمود: «كسى كه چنين نمازى را بخواند، خداوند همه گناهانش را بيامرزد…»
عمره رجبيه
انجام «عمره»، در ماه رجب فضيلت فراوان دارد. طبق روايات اهل بيت (ع) «عمره» در ماه رجب فضيلتى هم‌رديف حج (تمتع) دارد.
در روايتى از امام صادق (ع) آمده است: «اَفْضَلُ الْعُمْرَةِ، عُمْرَةُ رَجَب؛ با فضيلت‌ترين عمره، عمره در ماه رجب است».
شب اوّل ماه:
انجام اعمالى در اين شب با ارزش، مورد سفارش است
اول: از رسول خدا (ص) نقل شده است كه به هنگام رويت هلال ماه رجب، اين دعا را مى‌خواند: اَللّـهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَيْنا بِالاَْمْنِ وَ الاْيمانِ، وَ السَّلامَةِ وَ الاِْسْلامِ، رَبّى وَرَبُّكَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ؛ خدايا اين ماه را بر ما نو كن به امنيت و ايمان و سلامت و دين اسلام پروردگار من و پروردگار تو (اى ماه) خداى عزوجل است.
و همچنين از آن حضرت نقل شده است كه وقتى هلال ماه رجب را مى‌ديد، مى‌فرمودند: اَللّـهُمَّ بارِكْ لَنا فى رَجَب وَ شَعْبانَ، وَ بَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَ اَعِنّا عَلَى الصِّيامِ وَ الْقِيامِ، وَ حِفْظِ اللِّسانِ، وَ غَضِّ الْبَصَرِ، وَ لا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَ الْعَطَشَ؛ خدايا بركت ده بر ما در ماه رجب و شعبان و ما را به ماه رمضان برسان و كمكمان ده براى گرفتن روزه و شب زنده دارى و نگهدارى زبان و پوشيدن چشم و بهره ما را از آن ماه تنها گرسنگى و تشنگى قرار مده.
دوم: غسل كردن
مرحوم «سيّد بن طاووس» مى گويد در كتب «عبادات» روايتى از رسول خدا (ص) يافتم كه آن حضرت فرمود: «هر كس درك كند ماه رجب را و در اول، وسط و آخر آن، غسل كند همانند روزى كه از مادر متولد شده، از گناهان خارج گردد (و پاك شود).»
سوم: زيارت امام حسين (ع) در اين شب فضيلت بسيار دارد.
چهارم: بعد از نماز مغرب، بيست ركعت نماز بخواند (هر دو ركعت به يك سلام) و در هر ركعت يك بار سوره «حمد» و يك بار سوره «توحيد» بخواند. رسول خدا (ص) در پاداش اين عمل فرمود: هر كس چنين كند، به خدا سوگند خودش، خانواده‌اش، مالش و فرزندانش محفوظ بمانند و از عذاب قبر پناه داده شود… و در قيامت به سرعت از صراط بگذرد.
پنجم: بعد از نماز عشا، دو ركعت نماز به‌جا آورد، در ركعت اول «حمد» و «الم نشرح» را يك مرتبه و سوره «قل هو الله احد» را سه مرتبه بخواند و در ركعت دوم، سوره هاى «حمد»، «اَلَم نشرح»، «قل هو الله احد» و «معوّذتين» (سوره هاى ناس و فلق) را يك‌بار بخواند و پس از سلام سى مرتبه بگويد: «لا اله الاّ الله» و سى مرتبه «صلوات» بفرستد.
رسول خدا (ص) فرمود: كسى كه اين عمل را انجام دهد، خداوند گناهانش را مى‌آمرزد و از گناه پاك مى‌شود.
ششم: سى ركعت نماز بخواند، (هر دو ركعت به يك سلام) در هر ركعت يك مرتبه «حمد» و يك مرتبه «قل يا ايّها الكافرون» و سه مرتبه «قل هو الله احد» را بخواند. در روايتى رسول خدا (ص) فرمود: هر مرد و زن مومنى چنين كند، خداوند تمام گناهان كوچك و بزرگ وى را مى‌آمرزد و تا سال بعد، خداوند نامش را در فهرست «نمازگزاران» مى‌نويسد و از نفاق پاك مى‌شود.
هفتم: احياى شب اول ماه: «شيخ طوسى» در «مصباح المتهجّد» از امام صادق (ع) از جدش از امير مؤمنان على (ع) نقل كرده است كه آن حضرت دوست داشت كه در چهار شب از شب‌هاى سال، فارغ از هر چيز، به عبادت بپردازد شب اوّل ماه رجب، شب نيمه شعبان، شب عيد فطر و شب عيد قربان.
در حديثى ديگر، از امام صادق (ع) نقل شده است كه: «تا مى توانى بر احياى شب هاى عيد فطر، عيد قربان و… شب اول رجب مراقبت كن».
هشتم: خواندن دعايى كه از امام جواد (ع) نقل شده است كه فرمود: مستحب است انسان، در شب اول رجب، با اين كلمات، دعا كند: اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ بِاَنَّكَ مَليكٌ، وَاَنَّكَ عَلى كُلِّ شَىْء مُقْتَدِرٌ، وَاَنَّكَ ما تَشآءُ مِنْ أَمْر يَكُونَ، خدايا از تو خواهم بواسطه آن كه تو فرمانروايى و تو بر هر چيز توانايى و تو هر كارى را بخواهى مى شود
اَللّـهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَيْكَ بِنَبِيِّكَ مُحَمَّد نَبِىِّ الرَّحْمَةِ، صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ، خدايا من بسويت رو كنم بوسيله پيامبرت محمّد پيامبر رحمت درود تو بر او و آلش
يا مُحَمَّدُ يا رَسُولَ اللهِ، اِنّى اَتَوَجَّهُ بِكَ اِلَى اللهِ رَبِّكَ وَرَبِّى لِيُنْجِحَ بِكَ طَلِبَتى، اى محمّد اى رسول خدا براستى من به تو رو آورده ام براى رفتن به درگاه خدا پروردگار من و تو تا بلكه بوسيله تو حاجت روا گردم…
شب سيزدهم
امام صادق (ع) فرمود: «خداوند به اين امت سه ماه ارزشمند عطا كرد كه به امت هاى قبل نداده بود و آن ماهها، رجب، شعبان و ماه رمضان است و سه شب نيز به اين امت عنايت كرد كه به امت هاى پيشين نداده بود و آن شب هاى سيزدهم و چهاردهم و پانزدهم ماه است و همچنين سه سوره (بافضيلت و پرمحتوا) به اين امت عطا كرد كه به امّت هاى سابق نداده بود و آن سوره هاى «يس»، «مُلك» و «توحيد» است، از اين رو هر كس كه ميان اين سه فضيلت جمع كند، ميان بهترين عطاهاى اين امّت جمع كرده است».
از امام (ع) سوال شد: «چگونه مى توان ميان آنها جمع كرد؟»
فرمود: «در ليالى بيض (سه شب مزبور) در اين سه ماه نماز بخواند. به اين نحو كه «در شب سيزدهم، دو ركعت نماز بگزارد و در هر ركعتى پس از سوره «حمد» اين سه سوره (يس، ملك و توحيد) را بخواند، و در شب چهاردهم، چهار ركعت نماز بگزارد (هر دو ركعت به يك سلام) و در هر ركعتى «حمد» و «يس» و «ملك» و «توحيد» را بخواند و در شب پانزدهم، شش ركعت نماز بگزارد (هر دو ركعت به يك سلام) و همان سوره ها را در هر ركعت بخواند».
امام (ع) در فضيلت اين نمازها فرمود: «هر كس چنين كند فضيلت اين سه ماه را به دست آورده و خداوند همه گناهانش را ـ جز شرك ـ مى آمرزد».
روز سيزدهم ماه
روز سيزدهم ماه رجب مصادف با ولادت اميرالمؤمنين على (ع) است و اولين روز از ايام البيض است. روزه گرفتن در اين روز، و دو روز بعد، ثواب فراوانى دارد و هر كس كه بخواهد عمل «امّ داوود» را بجا آورد بايد اين روز را روزه بگيرد.
روز چهاردهم ماه
روزه گرفتن در اين روز پاداش فراوانى دارد. در روايتى از رسول خدا(ص) مى خوانيم: «هركس كه روز چهاردهم ماه رجب را روزه بگيرد، خداوند پاداشى به وى عنايت كند كه نه چشمى ديده و نه گوشى شنيده و نه بر قلبى خطور كرده باشد… .»
شب نيمه ماه
اين شب، شب ارزشمندى است كه چند عمل در آن وارد شده است.
اوّل: غسل.
دوم: احياى آن شب به عبادت كه فضيلت بسيار دارد.
سوم: زيارت امام حسين (ع) كه زيارت آن حضرت در شب و روز نيمه رجب مورد تأكيد قرار گرفته است.
چهارم: شش ركعت نماز بگزارد (هر دو ركعت با يك سلام) و در هر ركعتى «حمد» و «يس» و «ملك» و «توحيد» را بخواند .
پنجم: بجا آوردن سى ركعت نماز، كه در هر ركعت يك مرتبه «حمد» و ده مرتبه سوره «توحيد» را بخواند، در روايتى از رسول خدا (ص) پاداش فراوانى براى اين نماز ذكر شده است.
ششم: دوازده ركعت نماز (هر دو ركعت به يك سلام) و در هر ركعت يك بار «حمد» و يك بار «سوره» را مى خوانى و پس از پايان نمازها هر يك از سوره هاى «حمد»، «فلق»، «ناس»، «توحيد» و «آية الكرسى» و همچنين سوره «قدر» را چهار مرتبه مى خوانى و پس از آن، چهار مرتبه مى‌گويى: سُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ وَ لاَ اِلهَ إِلاَّ اللهُ وَاللهُ اَكْبَر، سپس مى گويى: أللّهُ أللّهُ رَبِّي، لا أُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً، ما شاءَ اللهُ وَ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظيمِ.
روز نيمه رجب
روز مباركى كه در آن چند عمل وارد شده است:
۱ـ غسل كردن.
۲ـ زيارت امام حسين (ع)؛ در روايتى از محمد بن ابى نصر نقل شده است كه از امام رضا (ع) سوال كردم: «در چه ماهى زيارت امام حسين (ع) بهتر است؟» فرمود: «در نيمه رجب و نيمه شعبان».
3ـ بجا آوردن نماز جناب سلمان (همان گونه كه در اعمال روز اوّل ماه رجب گذشت).
اعمال امّ داوود
از مهم‌ترين اعمال روز نيمه رجب، عمل «امّ داود» است كه به گفته علاّمه مجلسى: «شيخ صدوق»، «شيخ طوسى» و «سيّد بن طاووس» (ره) به سندهاى معتبر آن را نقل كرده اند. اين عمل براى برآمدن حاجات و رفع اندوه و غم، حلّ مشكلات و دفع ظلم ستمگران بسيار مؤثر است. (و به گفته «علامه مجلسى»، در كتاب «زاد المعاد»، بارها تجربه شده است.)
شب بيست و هفتم ماه رجب (شب مبعث)
شب مبعث از شب هاى مهمّ سال و بسيار ارزشمند است و اعمالى براى اين شب نقل شده است:
اوّل: غسل كردن در اين شب مستحب است.
دوم: «شيخ طوسى» در كتاب «مصباح المتهجّد» روايتى را از امام جواد (ع) نقل كرده است كه آن حضرت فرمود: «در ماه رجب، شبى است كه از تمام آنچه كه خورشيد بر آن مى تابد بهتر است و آن شب، شب «بيست و هفتم» ماه رجب است كه در صبح اين شب، رسول خدا(ص) به رسالت مبعوث گرديد و از شيعيان ما هر كس در آن شب عملى را انجام دهد، پاداش آن به اندازه عمل شصت سال خواهد بود.»
از آن حضرت سوال شد: چه عملى در آن شب بهتر است؟
فرمود: پس از نماز «عشا» وقتى كه خوابيدى، پيش از نيمه شب، يا پس از نيمه آن از خواب برمى خيزى و دوازده ركعت نماز مى خوانى، در هر ركعتى، سوره «حمد» و يك سوره از سوره هاى كوچك مفصّل را مى‌خوانى. آنگاه در هر دو ركعتى كه سلام نماز را دادى، مى نشينى و هفت مرتبه سوره «حمد» و هفت مرتبه «معوّذتين» (سوره فلق و ناس) و سوره هاى «توحيد» و «كافرون» و سوره «قدر» و «آية الكرسى» را هر كدام هفت مرتبه مى خوانى. آنگاه هر حاجتى كه دارى از خداوند طلب كن.
سوم: دوازده ركعت نماز است كه نحوه آن در اعمال شب نيمه رجب، بيان شد.
چهارم: زيارت حضرت امير مؤمنان على (ع) در اين شب، از افضل اعمال است. براى آن حضرت، در اين شب سه زيارت نقل شده است.
روز بيست و هفتم ماه
بيست و هفتم رجب، روز مبعث است كه روز بسيار شريف و با ارزشى است.
در روايتى از امام صادق (ع) روز مبعث به عنوان شريفترين اعياد ياد شده است. در هر حال بزرگان براى اين روز، اعمالى ذكر كرده‌اند:
اوّل: غسل كردن در اين روز مستحب است.
دوم: روزه. اين روز در ميان روزهاى سال يكى از چهار روزى است كه روزه گرفتن آن فضيلت بسيار دارد و پاداش فراوانى براى آن نقل شده است.
در روايتى از امام صادق (ع) مى‌خوانيم: «هر كس در روز بيست و هفتم رجب روزه بگيرد، خداوند براى او پاداش روزه هفتاد سال را مى نويسد».
سوم: زياد صلوات فرستادن.
در روايتى از امام صادق (ع) نقل شده است كه: «در اين روز روزه مى گيرى و بر محمد و آلش زياد صلوات مى فرستى.»
چهارم: زيارت رسول خدا و امير مؤمنان (عليهما السلام) است.
پنجم: دوازده ركعت نماز است.
از «ريّان بن صلت» نقل شده است كه هنگامى كه امام محمّد تقى (ع) در بغداد بود، روز نيمه رجب و روز بيست و هفتم رجب را روزه مى گرفت و همه ملازمان و ياران آن حضرت نيز روزه گرفتند. آنگاه به ما فرمودند، دوازده ركعت نماز بجا آوريم (هر دو ركعت به يك سلام) كه در هر ركعت، «حمد» و «سوره اى» بخوانيم و هنگامى كه نمازها به پايان رسيد، هر يك از سوره هاى حمد، توحيد و معوّذتين (فلق و ناس) را چهار مرتبه بخوانيم، آنگاه چهار مرتبه گفته شود: لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ واللهُ اَكْبَرُ، وَسُبْحانَ اللهِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ، وَ لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ الْعَلِىِّ الْعَظِيمِ; و چهار مرتبه: اَللهُ اَللهُ رَبِّى لا اُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً و چهـار مرتبـه: لا اُشْرِكُ بِرَبّى اَحَـداً.
ششم: دوازده ركعت نماز ديگر: «شيخ طوسى»، از حسين بن روح (رحمه الله) روايت كرده است كه در اين روز دوازده ركعت نماز بجا مى آورى و در هر ركعت حمد و هر سوره اى كه خواستى مى خوانى و پس از هر دو ركعت و سلام نماز، مى خوانى: اَلْحَمْدُ للهِِ الَّذى لَمْ يَتَّخِذْ وَلَداً، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ شَريكٌ فى الْمُلْكِ، وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ وَلِىٌّ مِنَ الذُّلِّ، وَكَبِّرْهُ تَكْبيراً، يا عُدَّتى فى مُدَّتى يا وَليّى فى نِعْمَتى،يا غِياثى فى رَغْبَتى،يا نَجاحى فى حاجَتى ياحافِظى فى غَيْبَتى،ياكافِىَّ (كافِىَ) فى وَحْدَتى،يااُنْسى فى وَحْشَتى اَنْتَ السّاتِرُ عَوْرَتى فَلَكَ الْحَمْدُ، وَ اَنْتَ الْمُقيلُ عَثْرَتى فَلَكَ الْحَمْدُ وَاَنْتَ الْمُنْعِشُ صَرْعَتى فَلَكَ الْحَمْدُ،صَلِّ عَلى مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد، وَاسْتُرْ عَوْرَتى، وَ آمِنْ رَوْعَتى، وَ اَقِلْنى عَثْرَتى، وَ اصْفَحْ عَنْ جُرْمى، وَتَجاوَزْ عَنْ سَيِّئاتى فى اَصْحابِ الْجَنَّةِ، وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذى كانُوا يُوعَدُونَ.
وقتى كه نماز و دعا پايان يافت، هر يك از سوره هاى حمد، اخلاص، معوّذتين، كافرون، انّاانزلناه و آية الكرسى را هفت مرتبه مى خوانى. سپس هفت بار مى گويى: لا اِلـهَ اِلاَّ اللهُ واللهُ اَكْبَرُ، وَسُبْحانَ اللهِ وَلا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ اِلاَّ بِاللهِ و آنگاه هفت مرتبه مى گويى: اَللهُ اَللهُ رَبِّى لا اُشْرِكُ بِهِ شَيْئاً. پس از آن، هرچه از خدا مى خواهى طلب نما.
هفتم: دعايى است كه وقتى امام موسى بن جعفر (ع) را در روز ۲۷ رجب سال ۱۷۹ هجرى از مدينه به سوى بغداد حركت دادند، آن را خواند: يا مَنْ اَمَرَ بِالْعَفْوِ وَالتَّجاوُزِ، وَضَمَّنَ نَفْسَهُ الْعَفْوَ وَالتَّجاوُزَ، يا مَنْ عَفى وَتَجاوَزَ، اُعْفُ عَنّى وَتَجاوَزْ يا كَريمُ، اَللّـهُمَّ وَقَدْ اَكْدَى الطَّلَبُ، وَاَعْيَتِ الْحيلَةُ وَالْمَذْهَبُ، وَدَرَسَتِ الاْمالُ، وَانْقَطَعَ الرَّجآءُ اِلاَّ مِنْكَ، وَحْدَكَ لا شَريكَ لَكَ …
روز آخر ماه
در اين روز، نماز جناب سلمان را بجا مى آورى. همچنين روزه نيز در اين روز پاداش فراوان دارد، امام رضا (ع) فرمود: «هر كس روز آخر ماه رجب را روزه بگيرد، خداوند گناهانش را مى آمرزد».
التماس دعا
